دربررسي اصول اخلاقي بايستي انسان را از تمام ابعاد مورد بررسي قرار داد، هم تکامل جنبه ي مادي وهم تکامل معنوي او بايد مورد مطالعه قرارگيرد.
بسم الله الرحمن الرحيم
لاحول ولاقوه الا بالله العلي العظيم
درس هشتم مقياس سنجش نيک وبد اخلاقي
بعضي ازمفاهيم اخلاقي مانند ، سخاوت ، شجاعت و فداکاري چنان روشن است که هيچ کس در فضيـلت آنها ترديد نمي کند و بعضي از رذائل هـم مـانند : بخل ، خود خواهـي و ترس به خوبـي درک مي شوند . ولي بعضي از مسائل اخلاقي ممکن است در فضليت يا رذيلت بودنشان ، مورد ترديد قرار گيرند. بنابراين براي شناخت و تعقيب آن نياز به يک معيار و مقياس سنجش داريم.
" برتراند راسل " معتقد است : " اگر ازانجام عملي زياني متوجه کسي نشود ، دليلي ندارد که ارتکاب آنرا محکوم کنيم ، فقط بايد سود وزيان کار را در اجتماع به حساب آورد ." و براين اساس بسياري از افعال و اخلاقيات قبيح را به ديگران زياني نمي رساند تجويز مي کند .
دسته اي ديگر از کمونيست ها معتقدند بسياري از اصول اخلاقي مولد اقتصاد سرمايه داري بوده و با ازميان رفتن آن يعنـي سرمايه داري اصول نيـز از بين مـي رود ولـذا اخلاق را منحصـر به امــوري مي دانند که به ايجاد يا ادامه انقلاب کارگري ( پرولتاريا ) کمک کند.
با توجه به اين اختلاف نظرها بايد ديد مقياس سنجش دراين موارد چيست و چگونه مي شود تشخيص داد فلان عمل فضليت دارد يا ضد اخلاق و رذيلت است ؟
ازنظر ديني و مذهبي اگر مساله را مورد بحث قرار دهيم ، تکليف بسيار روشن است ؛ چون قرآن وسنت به ما معيار و مقياس مي دهد ولي از نظر عقلي بايد يک اصل درنظر گرفته شود و آن اين که هر عمل و اخلاقي که به تکامل انسان کمک کند فضليت و هر عملي که اورا به انحطا ط بکشاند رذيلت است.
بديهي است اين گونه مکتبهاي اخلاقي ، چون توأم با واقع بيني و بينش صحيح نسبت به انسان نيست ، نمي تواند نتيجه بخش باشد و در راه شناخت فضايل و رذايل اخلاقي گرفتار اشتباهات بزرگي خواهد شد .
بنابراين دربررسي اصول اخلاقي بايستي انسان را از تمام ابعاد مورد بررسي قرار داد، هم تکامل جنبه ي مادي وهم تکامل معنوي او بايد مورد مطالعه قرارگيرد.
وصل الله علي محمد وال محمد
پايان درس هشتم